Oekraïne, 2040

‘Zielig, klein volk! Kunnen jullie überhaupt begrijpen wat imperium betekent?’, roept Ilya Serbin tegen de Oekraïense militairen die hem tijdens een vuurgevecht hebben ingesloten. Serbin, een in occultisme gespecialiseerde agent van de Russische geheime dienst, probeert daarna zelfmoord te plegen en wordt vervolgens opgeslokt door een ufo, waarbinnen hij Lenin ontmoet.

Serbin is samen met enkele collega’s naar Oekraïne gestuurd door de Russische dictator Ivan Apelsinov. Deze mislukte sciencefiction-schrijver, die graag snoept van een nieuwe variant van de psychedelische drug lsd (‘NLSD’), droomt van een herleving van het Mongoolse rijk. Zijn eerdere ideeën over pan-Slavisme heeft Apelsinov definitief bij het grofvuil gezet. De megalomane leider ziet historische continuïteit tussen de invasies van Mongolen, Hunnen en Scythen. Zo ongeveer elk millennium zijn Rusland en aangrenzende gebieden immers geteisterd door groepen krijgers te paard uit de Centraal-Aziatische steppevlakten en deze in militair opzicht superieure ruitervolken stootten met tussenpozen van circa duizend jaar soms zelfs door tot diep in Hongarije en Polen. Een volgende ronde van invasies zal omstreeks het jaar 2300 moeten gaan plaatsvinden, aldus Apelsinovs overigens schitterend getekende ‘visioenen’.

De missie van zijn geheim agenten bestaat daarom uit het lokaliseren en reïncarneren van de overblijfselen van de Mongoolse heerser Dzjengis Khan, die in Kiev begraven zouden liggen. Op hun pad naar de Oekraïense hoofdstad stuiten de Russische spionnen op tal van moeilijkheden, zoals helderziende zigeuners, corrupte grenspolitie en de mysterieuze ‘laatste Tsjetsjeen’, een belangrijke tegenpool van Apelsinov (Tsjetsjenië is omstreeks 2030 door een Russische kernbom compleet van de kaart geveegd).

Jihad, Baranko

Bovenstaande scène uit stripboek Jihad, geschreven door de Oekraïner Igor Baranko, vormt haast een profetische echo van de gruwelijke oorlog die anno 2022 woedt tussen beide landen. Overigens verscheen Jihad in eerste instantie in 2004 getiteld als The horde en flopte aanvankelijk. Verder is de titel ’Jihad’ enigszins misleidend te noemen, want anders dan dat de naam suggereert gaat de strip hooguit zijdelings over de islam en al helemaal niet over door jihadisme geplaagde regio’s als het Midden-Oosten.

Boeddhisme

Alvorens te migreren naar de VS bracht Baranko, voormalig militair uit het Rode Leger, geruime tijd door in boeddhistische gemeenschappen in het oosten van de toenmalige Sovjet-Unie. Het is dus niet toevallig dat boeddhisme een belangrijk element vormt in deze veelzijdige en prachtig gelaagde graphic novel, maar het is zeker niet het enige. Tsjernobyl, communisme, de corrupte Russische kerk, oorlog, klonen, nationalisme, Tsjetsjeense mythologie, drankmisbruik en vele andere thema’s clusteren samen in dit meesterwerk, dat een brede blik op de geschiedenis van Rusland en Oekraïne biedt.

Achtergrond

Vermoedelijk bestaan er weinig landen met zo’n complexe onderlinge band als Oekraïne en Rusland. Zo was de huidige Oekraïense hoofdstad Kiev ruim duizend jaar geleden centrum van de eerste Slavische staat (Kyivan Rus) en delen veel Russen en Oekraïners het oosters-orthodoxe geloof, maar verschillen tussen beide landen zijn er ook.

De Oekraïense historie staat bol van de invasies en langdurige buitenlandse overheersing, tot het gebied in 1793 zelfs volledig door het Russische rijk werd ingelijfd. Ter ondermijning van de Oekraïense cultuur voerden de tsaren een beleid van gedwongen ‘Russificatie’.

De latere dictatuur van de communisten, die het gebied na de burgeroorlog tegen de Witte legers met brute tactieken onder controle kregen, heeft vermoedelijk echter een nog dieper spoor nagelaten. Met name de door Stalin georkestreerde hongersnood (‘Holodomor’) kostte van 1932 tot 1933 vele miljoenen Oekraïners het leven en is een nationaal trauma tot op de dag van vandaag.

Jihad, Igor Baranko (Humanoids 2004)

Tags:     oorlog   |   stripboek