Dit is een interview met Laser 3.14, een straatkunstenaar uit Amsterdam. Hij is geen anarchist maar wel een groot voorstander van individuele vrijheid. Laser maakt graffiti en stickers.

1) Straatkunst: op welke leeftijd startte je en waarom?

Ik kwam in aanraking met graffiti in de vroege jaren 80. Ik was toen een jaar of 10/11. De stad stond vol met tags zoals: Ego, Tarantula, Dragon, dr Air, Walking Joint, Dr Smurry. Het fascineerde mij enorm als kind en ik begon ze thuis te imiteren. Wat mij zo aansprak was het mysterie dat eromheen hing. Ik had geen idee wie het waren, wie die tags maakten en hoe ze er überhaupt uitzagen.

Ik ben op een gegeven moment zelf overal in de buurt gaan schrijven. Ik deed dat met een simpel stiftje en tekende op het speeltuinhuisje populaire tekeningen zoals bijvoorbeeld de SKAVLA, het bekende mannetje en de tekst Kilroy was here, smileys etc.

Later begon ik mijn eigen namen te bedenken omdat ik het gevoel had dat dat er echt bij hoorde. Dankzij mijn tijd op de grafische school heb ik me langzaamaan echt toegelegd op het maken van pieces en dergelijke.

2) Je graffiti breng je alleen aan op tijdelijke schuttingen e.d. Is het de vergankelijkheid die je daarin aanspreekt of maak je het statement: “Ik ben anarchist maar geen vandaal”?

Het is de vergankelijkheid daarin die mij aanspreekt, ik vind het verrassingseffect en het idee van ‘Here today gone tomorrow’ interessant. Ik vind mezelf verre van een anarchist en al helemaal geen vandaal. Ik heb graffiti en street art altijd als een kunstvorm beschouwd en het ook altijd op deze manier benaderd. Een radicale kunstvorm die, zeker wat betreft maatschappelijk-culturele invloed, niet onderdoet voor andere bekende en meer geaccepteerde stromingen, en dus voor mij persoonlijk des te interessanter.

3) Een al wat oudere tekst van je luidt: the Leviathan crescendo. Wat is je associatie met het woord ‘vrijheid’?

Vrijheid is essentieel voor ieder mens. Ik merk dat hoe minder vrijheid, hoe langzamer de vooruitgang van een maatschappij vordert. Dat komt ons allen niet bepaald ten goede. Innovatie en creativiteit floreren pas echt als je je niet constant verstikt voelt door je leefomgeving.

Een maatschappij floreert pas als je het gevoel hebt niet belemmerd te worden. En dat gevoel van persoonlijke onafhankelijkheid kan een maatschappij op allerlei gebieden naar grote hoogten brengen. Daar hebben we uiteindelijk allemaal baat bij. Vrijheid, of in elk geval het gevoel van vrijheid, laat ons opbloeien. Je merkt dat zodra de persoonlijke vrijheid afneemt, de kwaliteit van het bestaan achteruit holt. Ook creativiteit en innovatie nemen dan af.

Je merkt het in Nederland nu ook. De laatste twee decennia is door de overheid hoog ingezet op het beteugelen en inperken van de persoonlijke vrijheid. Minder privacy en meer regels; het heeft dit land geen goed gedaan. We kelderen op allerlei wereldranglijsten. Vooral treurig is dat we op het gebied van innovatie al zo slecht scoren. Dit heeft een negatieve uitwerking op nog veel meer fronten. Dat is helemaal niet nodig en zelfs ongewenst.

4) Bespeur je ontwikkelingen in de straatkunst-wereld en zo ja, welke?

Ja, het neemt echt een vlucht. Het is zelfs salonfähig te noemen en het is in een groot deel van de wereld inmiddels een serieuze stroming. Vooral galerieën in het buitenland dragen er aan bij en laten street artists geweldige werken in verschillende steden creëren. Het is echt een gewaardeerde stroming aan het worden die gebaseerd is op het heden en de actualiteit. Ik vermoed dat vooral dat laatste de reden is dat veel mensen er waardering voor hebben.

5) Inspireren andere kunstenaars je en zo ja, welke?

Andy Warhol is beslist mijn grootste held, maar ik ben ook gek op het werk van Francis Bacon, Franz Klein, Stanley Kubrick, David Cronenberg, Futura 2000.

6) Your utopia, my dystopia vond ik je allerfraaiste sticker. Vrees je de ‘wereldverbeteraar’?

Ligt eraan wat voor wereldverbeteraar je bedoelt. Degene die met gevaar voor eigen leven of door middel van rationaliteit het bestaan van de ander wil verbeteren? Of bedoel je de narcistische en zelfzuchtige “kijk mij eens geweldig goed bezig zijn”-pseudo-idealist? Van die laatste heb ik eerlijk gezegd mijn buik vol. Het probleem is dat de idealistische denkbeelden uit het verleden die bepaalde mensen aanhangen hopeloos verouderd zijn. Die zijn niet opgewassen tegen de problemen die zich de laatste decennia in verhoogd tempo manifesteren. Toch houden hele volksstammen krampachtig vast aan oude dogma’s.

Een voorbeeld: je hebt een actiegroep die onder de leuze ‘Geen mens is illegaal‘ opereert. Op het eerste gezicht lijkt dat heel nobel, totdat je het gaat toetsen aan de huidige realiteit. Immers, er zijn enorme problemen met integratie. Bij bepaalde groepen gaat het goed en heeft het een verrijking van de cultuur gebracht.

Echter, bij andere groepen gaat het mis en vindt het tegenovergestelde plaats: verarming van de cultuur. Daarnaast is het irreëel om iedereen op de wereld te helpen. Die last kan een klein land als Nederland helemaal niet dragen. Financieel noch sociaal. Maar omdat deze actiegroep zijn bestaansrecht ontleent aan idealistische motieven, weigert deze groep in te binden of zelfs maar het niet langer relevante credo opnieuw te onderzoeken. De verblindende roes van het idealisme, het ideaal boven de realiteit stellen; dat is in mijn ogen waanzin. En zo zijn er wel meer van die idealistische groeperingen en bewegingen die het niet zo nauw nemen met de realiteit. Dat zorgt duidelijk voor grote maatschappelijke problemen en sociale frictie.

Een ander voorbeeld is Het Europese Project. De realiteit van de problemen die het project oplevert, zoals hoge werkeloosheid, aversie tegen overheden die weigeren te luisteren en feodale trekjes vertonen, de gevaren van de ongebreidelde expansiedrang en het imperialisme, de arrogantie van de macht, de centralisatie en het gevaar van totalitarisme etc … Dit is weer een voorbeeld van de verblindende roes van idealisme ten koste van de realiteit. Men gaat door tot de wielen eraf vallen, de krukas het begeeft en gaat vervolgens achter de auto staan duwen. In plaats daarvan kunnen ze beter toegeven ernaast te zitten en de mogelijkheid aangrijpen om bij te sturen. Dat krampachtig vasthouden aan ideologieën, maar vooral aan eigenbelang, is in mijn ogen een zeer kwalijke, gevaarlijke houding. Hun Utopia is de pijnlijke Dystopia voor velen.

7) Deceiving us with shields of fear: bespeur je hierin georganiseerde verbanden in de Orwelliaanse zin des woords? Net zoals “the lack of freedom in a free society”?

Over die Orwelliaanse zin des woords hoeven we toch niet meer te speculeren? Staatstelevisie doet aan Newspeak (de fictieve taal uit Orwells roman 1984), censureert alles wat niet bevalt en is dus duidelijk politiek gekleurd. De NOS censureerde bijvoorbeeld de zwarte Jihad van Boko Haram toen ze de foto’s van de 200 ontvoerde meisjes toonden. De NOS censureerde eveneens de berichtgeving rond de recente pro-Gaza demonstraties omdat er hakenkruisen in voorkwamen. Dit is Newspeak pur sang. De overheid die de burger als vijand ziet en er alles aan doet om die in de pas te laten lopen door een overvloed aan overbodige en beperkende regels.

Een overheid die de maatschappij bewust van het recht op privacy ontdoet, een overheid die verregaande controle opeist in het doen en laten van haar bevolking, bedrijven die samenwerken met de overheid om mensen overal te kunnen volgen. Een overheid die extremistische religieuze gevaren stelselmatig negeert, ontkent, zelfs faciliteert. Een overheid die burgers stelselmatig weigert te beschermen tegen radicale religieuze en politieke elementen die een direct gevaar voor de democratie, de westerse waarden, de samenleving en de burgers zelf vormen…

Thought-policing is nu de norm in de door de burger betaalde publieke media. Je betaalt dit instituut van je eigen zuurverdiende centen, om uiteindelijk emotioneel gechanteerd, geïndoctrineerd en beangstigd te worden.

Het maakt niet of uit het klopt of niet. Je mag “het niet denken want dan ben je fout en mensen trappen er massaal in. En om fout te zijn is tegenwoordig maar bar weinig nodig. De overheid faciliteert de leugens.

THX-1138 is een van mijn favoriete dystopische films. Daarin worden mensen verplicht medicijnen te nemen die hen emotioneel vervlakken en hen aan de lopende band robots te laten bouwen die uiteindelijk hun meesters blijken te zijn. Deze paradox zie ik nu ook om mij heen werkelijkheid worden. Men betaalt en kiest politici wier modus operandi jou onderdrukken, in de maling nemen, voorliegen en bedriegen. Men betaalt en controleert de publieke omroep om jou te dwingen op een bepaalde manier te denken. Haal je het in je hoofd iets afwijkends te denken dan ben je fout, word je publiekelijk aan de schandpaal genageld en ben je kennelijk deel van het probleem. Het is pure waanzin waarin we terecht zijn gekomen. Of misschien is het er altijd geweest en komt het zo nu en dan, na een periode van rede en ratio, weer bovendrijven, “with a vengeance”.

8) The age of politically correct fatalism: wat is je visie op politieke correctheid?

Ik denk dat politieke-correctheid voortkomt uit het gedachtegoed uit de jaren 60; idealen als we are all the same. Ik noem het de ‘hippie damage’. Love, peace, alles is leuk en mooi en vredig. Dat klinkt leuk, in het redelijk veilige en welvarende westen, maar het correspondeert niet met de harde en soms extreem gewelddadige realiteit in de rest van de wereld. Die idealen baanden zich een weg door de jaren 70 met het idee dat iedereen gelijk is en dat alle mensen en culturen in essentie gelijk zijn.

Ook het idee dat mensen in minder ontwikkelde landen het slechter hebben en derhalve per definitie hulpbehoevend zijn, beschermd dienen te worden – wat ze dus wegzet als minder – zijn ideeën die ik echt abject vind. Men heeft in een roes van idealisme de poorten opgezet voor verschillende culturen en religies om zich hier te vestigen zonder dat hier restricties, regels en eisen aan ten grondslag lagen. Het ideaal dat iedereen hetzelfde is zorgde voor die roes. Maar de actuele werkelijkheid blijkt die idealistische en utopische roes ruw te verstoren.

We zien dat nu bijvoorbeeld aan de problemen rond de radicale islam, in binnen- en buitenland. Dat men totaal geen bereidwilligheid toont maar juist een hardnekkige onwil om die problemen te onderkennen, laat staan bespreekbaar te maken. Men weigert uit die zaligmakende bedwelming van ‘iedereen is hetzelfde’ en die idealistische roes te ontwaken. Men wil het niet toetsen aan de realiteit en aan feiten. De tendens van bijvoorbeeld de afgelopen weken liegt er namelijk niet om. Als bepaalde groepen uit de democratische samenleving door de straten marcheren terwijl ze spandoeken dragen met hakenkruisen of vlaggen van ISIS en Hamas, leuzen scanderen als ‘Alle Joden dood’, ‘Alle Joden aan het gas’ en ’Sieg heil’- gebaren maken, lijkt mij dat een enorme discrepantie in de multiculturele utopie. Maar het cultuurrelativisme staat boven de werkelijke feiten. De angst voor ‘fout’ aangezien te worden heeft de mens in een wurggreep en houdt niet alleen deze abjecte tendensen in stand; het faciliteert en beschermt ze zelfs!

Er leven nou eenmaal mensen op deze planeet met radicale, destructieve ideeën en verschillende opvattingen. Maar iemand die politiek-correct denkt wil dit niet zien en zal er alles aan doen om het te ontkrachten, alsmaar hamerend op de gelijkheid van mensen. Ook al staart de verwrongen realiteit hen doordringend aan, ze zullen hardnekkig blijven ontkennen. Ze geloven bijvoorbeeld oprecht dat je met een IS-terrorist in een tentje met een kopje thee de geschillen kunt ‘uitpraten’. Het is gevaarlijke naïviteit die haar bron heeft in angst en lafheid, vrees ik.

Politieke-correctheid is mijn ogen een tirannieke, haast fascistische manier van denken die het herkennen en alert zijn op vooral maatschappelijke problemen en prangende oplossingen in de weg staat. Men ziet zichzelf als goed en moreel superieur (overigens wijst daar maar bar weinig op), projecteert dat waanidee op de rest van de mensheid en tolereert verder geen denkwijze die afwijkt van het vaste stramien waarin zij zich veilig wanen. Het is stelselmatig de waarheid ontkennen omdat die hen simpelweg onwelgevallig is. Er zit ook een ziekelijke haat jegens de eigen cultuur in verborgen. Tegelijkertijd bevat het een overdreven liefde voor andere culturen benevens het bewust en extreem dwangmatig focussen op alleen de positieve aspecten van die andere culturen, tegelijkertijd de negatieve aspecten –daar gaan we weer- negerend.

Iedereen die kritiek levert of een afwijkende kijk op het leven heeft, wordt meteen afgeschreven als xenofoob, racist of islamofoob.

Meestal zijn degenen die politiek-correct zijn niet vies van een flinke dosis antisemitisme en doodsverwensingen die na, terechte, lawines van kritiek dan afgedaan worden als “grapje”. Mensen die het in hun hoofd halen de problemen wel op te merken en uit te spreken worden weggezet als deel van het probleem en zijn eigenlijk bijna net zo erg, zo niet erger, als degenen die verwerpelijk gedrag vertonen. Ik vind dit een extreem zorgelijke ontwikkeling en we moeten ingrijpen voor het uit de hand loopt. Er is echt geen ruimte meer voor ontkenning van de werkelijkheid. Vroeg of laat haalt de werkelijkheid je altijd in. Cognitieve dissonantie, het systematisch ontkennen van waarheden die jouw wereldbeeld verstoren, is geen enkele optie in deze moeilijke tijden.

Er spelen momenteel grote problemen omtrent de extreme islam en de jihadisten die hieruit voorkomen, discrepanties in de multiculturele samenleving. Toch worden pogingen om deze prangende maatschappelijke problemen aan de kaak te stellen en mogelijke oplossingen al jaren tegengehouden en gesaboteerd. De policors (politiek-correcten) vinden het op de een of andere manier niet chic om het hierover te hebben. Ze bedienen zich van termen als onderbuikgevoelens, incidentjes, over een paar generaties komt het goed en aanverwante wegkijk-stuipen.

Zelfcensuur (bij cultuurcritici, cabaretiers, nieuwsorganen) en het censureren van berichten en ideeën zijn aan de orde van de dag. Misbruik van de media teneinde anderen emotioneel te chanteren en het liefst te censureren als het om onderwerpen gaat waar zij het niet over willen hebben is ook schering en inslag. Het idee erachter is: wij willen het er niet over hebben dus mag jij dat ook niet.

Als men in politiek-correcte cirkels verkeert dan kan men kennelijk zelf openlijk de meest abjecte uitingen uiten: choquerende vervormingen van de waarheid, doodsverwensingen, haatopmerkingen en bedreigingen, het kan niet gek genoeg. Maar staat men er om bekend buiten de cirkel van deze groep te bewegen en men ventileert kritiek op de liefhebberijen van de policors, dan kan men meteen rekenen op scheldkanonnades, demonisering, karaktermoord, you name it.

Politiek-correcten weigeren ook de problemen die hun idealistische (waan)beelden verstoren te onderkennen. Ze hebben er juist een sport van gemaakt om alles wat hen niet aanstaat niet te toetsen aan waarheidsgehalte maar stelselmatig en compulsief in stand te houden. De betekenis van woorden wordt opgerekt en verandert in iets wat het eigenlijk niet is. Kritiek op geloof staat nu gelijk aan racisme. Censuur en zelfcensuur zijn aan de orde van de dag. Deze houding is zorgelijk maar ook extreem destructief voor de veiligheid en cohesie van onze maatschappij.

In het licht van recente gebeurtenissen zoals de extreme jodenhaat, kreeg ik toch het idee dat er ook een groot deel wakkere geesten uit die roes getrokken wordt. Maar er blijft toch een club hardliners die in de hardnekkige ontkenning is blijven steken.

9) We need to talk about Nordin: mijn eerste associatie was die massamoordenaar uit Luik. Ging het jou daar ook om?

Yep. Inmiddels is er al een heel scala nieuwe “We need to talk about..” -issues de revue gepasseerd en het lijkt te escaleren.

10) Violent confrontation is coming: voorzie je een clash tussen staat en bevolking, of gaat het je hier om iets anders?

De clash tussen bevolking en staat is in Europa onvermijdelijk, maar er is ook een escalerende clash tussen culturen, religies en ideologieën gaande. Ook een evident politiek wa(a)nbeleid (neem de financiële crisis) zal vroeg of laat haar toppunt bereiken.

Momenteel zien we in onze directe omgeving een enorme opmars van openlijke Jodenhaat die groteske vormen aanneemt, aangevoerd door een extremistisch religieus denken, haar apologeten en beschermers.

De mondiale religieuze frictie begint zo langzamerhand onhandelbare vormen aan te nemen en we zien het ook in eigen land een negatieve kant opgaan. Dit is een erg zorgelijk proces omdat het al veel, zo niet alle, aspecten van onze samenleving aantast.

11) “Days of confusion precede the age of reason”: inspireert ‘V for Vendetta’ je? Ofwel: zitten we nu in het ‘tijdperk van verwarring’?

Ik ben fan van het werk van Alan Moore. Vooral Watchmen is een favoriet, daarna zeker V for Vendetta en The Killing Joke. We verkeren volgens mij altijd in een staat van existentiële verwarring.

Die wordt kennelijk afgewisseld met periodes van minder verwarring en meer maatschappelijke stabiliteit. Dan gaat het ook goed met ons en komt de cultuur weer tot rust. We lijken nu in een periode van sterke verwarring en onzekerheid terecht te zijn gekomen…

DF

De website van Laser 3.14 vind je hier en ook op Poliziek staan meer foto’s van zijn stickers en graffiti / interview door David Frankenhuis.

Tags:     democratuur   |   ideologie   |   islam   |   meningsuiting   |   Orwell   |   sticker   |   vrijheid