Dostojevski quotes, ‘De idioot’ (1868)
-
01 mei 07
-
0 reacties
“Het katholicisme is een onchristelijk geloof, ten eerste! Maar ten tweede is het Rooms-katholicisme zelfs erger dan het atheïsme zelf!
Het atheïsme predikt enkel de nul, maar het katholicisme gaat verder: dat predikt een verminkte Christus, een Christus die zij belogen en beschimpt hebben, een omgekeerde Christus! Dat predikt de Antichrist, dat bezweer ik u, dat verzeker ik u! (…)”
“Het Rooms-katholicisme gelooft, dat de kerk niet op aarde bestaan kan zonder staatkundige macht over de hele wereld en roept uit: non possumus! Mijns inziens is het Rooms-katholicisme zelfs geen geloof, maar enkel de voortzetting van het West Romeinse rijk, en alles, te beginnen met het geloof, is er aan die idee onderworpen.”
“De paus heeft zich van de aarde meester gemaakt, van de aardse troon en heeft het zwaard genomen; vanaf dat ogenblik gaat het nu zo voort, slechts heeft men bij het zwaard nog de leugen gevoegd, list, bedrog, fanatisme, bijgeloof, misdaad, men heeft gespeeld met de heiligste, waarste, trouwhartigste, vlammendste gevoelens van het volk, alles, alles heeft men voor geld verkocht, voor lage aardse heerschappij. En dat zou niet de leer van de Antichrist zijn?”
“Het atheïsme is daaruit voortgekomen, uit het Rooms-katholicisme zelf! Het atheïsme vond vóór alles, bij de katholieken zelf zijn begin; konden zij zichzelf geloven?
Het is sterker geworden door de antipathie tegen hen; het vond zijn oorsprong in hun leugen en geestelijke onmacht! Het atheïsme! Bij ons zijn het slechts uitzonderlijke standen, die niet geloven.
Zij die (…) geen wortel meer hebben, maar dáár, in Europa, zijn het al ontzaglijke massa’s van het eigenlijke volk, die ongelovig beginnen te worden – eerst omdat ze verduisterd en verleugend waren, maar thans al uit fanatisme, uit haat tegen Kerk en Christendom!”
(Dit onderwerp behoort) “niet enkel tot de theologie, ik verzeker u van niet! Dat gaat ons veel nader aan, dan gij denkt. Daarin ligt juist onze fout, dat wij nog niet kunnen inzien dat dit niet alleen een theologische kwestie is!
Immers ook het socialisme is een voortbrengsel van het katholicisme en het katholieke wezen! Dit kwam ook voort, evenals zijn broeder, het atheïsme, uit wanhoop, in tegenstelling tot het katholicisme in ethische zin, om door zichzelf de verloren zedelijke macht der religie te vervangen, om de geestelijke dorst der versmachtende mensheid te stillen en haar te redden, niet door Christus maar ook door het geweld! Dit wil ook vrijheid door geweld, dit wil ook eenheid door zwaard en bloed! “Waag het niet om in God te geloven, waag het niet eigendom te hebben, waag het niet persoonlijkheid te hebben, fraternité ou la mort, twee miljoen hoofden!” Aan hun daden zult gij hen kennen, zo is gesproken!”
(…) “Wanneer bij ons iemand atheïst wordt, dan zal hij ongetwijfeld gaan eisen dat het geloof in God met geweld, dat is dus zelfs met het zwaard, worde uitgeroeid! (…) De Russische atheïsten en jezuïeten ontstaan immers niet louter uit ijdelheid, niet enkel uit gemene ijdelheidsgevoelens, maar ook uit geesteskrankheid, uit geesteshonger, uit heimwee naar het hoogste (…).
En de onzen worden niet maar enkel atheïsten, maar zij zullen beslist in het atheïsme geloven, als in een nieuw geloof, zonder er ook maar iets van te merken, dat zij in een nul geloven.”
‘De idioot’ (1868), citaten van de Russische schrijver Fjodor Michajlovitsj Dostojevski, bladzij 659-662, vertaling door J. Jac. Thomson, Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1922