Don’t give up the fight – Bob Marley

Afgelopen donderdag is mijn laatste opa begraven in Zeeland.

Ewoud Jan van Haaften werd geboren aan het eind van de Eerste Wereldoorlog en heeft ruim 92 jaren geleefd. Op zijn zeventiende ontmoette hij mijn oma (toentertijd 14) op de kermis te Nijmegen en naar verluidt heeft de toch redelijk vrome Ewoud daar diverse malen zijn eigen zus moeten omkopen met ijsjes om hun prille romance thuis toch vooral te verzwijgen. Ze trouwden overigens pas zo’n 10 jaren later.

Zowel bij de protestantse Van Haaftens als vanuit de Rooms-katholieke familie van oma (“twee geloven op een kussen …”) stuitte het huwelijk natuurlijk op grote bezwaren, doch zij boycotten de plechtigheid uiteindelijk niet. Tot enkele weekjes geleden waren deze twee parels der mensheid hoe dan ook zielsgelukkig met elkaar, al is oma sinds enkele jaren ‘in de war’ en opa altijd buitengewoon helder van geest gebleven. Tot zijn ziekbed bezocht de edele man haar tweemaal daags. Iedere dag. Zoals we in de kerk tegen elkaar fluisterden (maar hard genoeg, mocht er boven toch ergens iemand meeluisteren): “als deze man niet naar de hemel gaat, dan is die er niet.”

Opa werd huisarts, zo’n 80 uur per week, kreeg 7 kinderen en verloor tijdens de Tweede Wereldoorlog een broer in het Utrechts studentenverzet. Naar deze Adriaan van Haaften ben ik vernoemd, maar mijn eerste naam (David) kreeg ik via een broer van mijn andere opa die joods* was en daarom de oorlog niet overleefde.

Ewoud herinner ik me niet anders dan als warm, religieus (maar nooit dogmatisch), met een metalen borrelglas jenever balancerend op zijn knie en natuurlijk wegens zijn hobby’s tuinieren en meubels maken.

Later bespraken we regelmatig politieke, godsdienstige en economische thema’s, waarover we elkaar soms ook schreven of zelfs boeken uitwisselden. Veel heil verwachtte Oop niet van met name de politieke wereld en het ‘bankwezen’ en vooral in de samenwerking tussen die twee had hij geen enkele fiducie.

Misschien wel mijn meest komische moment met hem was dan ook toen eens een vriend van mijn ouders langs kwam op ons vakantieadres in het door hem zo geliefde Zeeland. Tijdens de borrel vroeg Oop de gast wat hij zoal deed en toen hij antwoord kreeg (de brave man werkte al zijn hele leven bij de Nederlandsche Bank) slikte hij haast zijn gehele jeneverglas in van schrik.

En toch, het meest zal ik Oop herinneren wegens zijn liefde voor oma. Hoe ze soms nog frivool/speels om elkaar heen dartelden en plaagden, tot in ieder geval ruim na hun 80ste verjaardagen. Vandaar wellicht Oops voorliefde voor het onderstaande Bijbel-deel (1 Corinthiërs 13) en zijn wens dat dit tijdens de kerkdienst voorgedragen zou worden:

De liefde
1 Al sprak ik de talen van alle mensen en die van de engelen – had ik de liefde niet, ik zou niet meer zijn dan een dreunende gong of een schelle cimbaal.

2 Al had ik de gave om te profeteren en doorgrondde ik alle geheimen, al bezat ik alle kennis en had ik het geloof dat bergen kan verplaatsen – had ik de liefde niet, ik zou niets zijn.

3 Al verkocht ik mijn bezittingen omdat ik voedsel aan de armen wilde geven, al gaf ik mijn lichaam prijs en kon ik daar trots op zijn – had ik de liefde niet, het zou mij niet baten.

4 De liefde is geduldig en vol goedheid. De liefde kent geen afgunst, geen ijdel vertoon en geen zelfgenoegzaamheid.

5 Ze is niet grof en niet zelfzuchtig, ze laat zich niet boos maken en rekent het kwaad niet aan,

6 ze verheugt zich niet over het onrecht maar vindt vreugde in de waarheid.

7 Alles verdraagt ze, alles gelooft ze, alles hoopt ze, in alles volhardt ze.

8 De liefde zal nooit vergaan. Profetieën zullen verdwijnen, klanktaal zal verstommen, kennis verloren gaan –

9 want ons kennen schiet tekort en ons profeteren is beperkt.

10 Wanneer het volmaakte komt zal wat beperkt is verdwijnen.

11 Toen ik nog een kind was sprak ik als een kind, dacht ik als een kind, redeneerde ik als een kind. Nu ik volwassen ben heb ik al het kinderlijke achter me gelaten.

12 Nu kijken we nog in een wazige spiegel, maar straks staan we oog in oog. Nu is mijn kennen nog beperkt, maar straks zal ik volledig kennen, zoals ik zelf gekend ben.

13 Ons resten geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste daarvan is de liefde.

DF

* mijn andere opa was ook een geweldige vent trouwens, maar over hem zijn wel meer ‘opzienbarende anekdotes’. Zo overreed hij met zijn auto eens de scooter van een of andere nozem die hem de weg versperde, ondanks herhaalde verzoeken of hij erlangs mocht. ’Komischer’ nog vind ik het verhaal dat mijn joodse grootouders naast een der beruchtste nazi’s van oost Nederland woonden. Of de man na de oorlog ooit gestraft is weet ik niet, maar we plaagden oop soms dat zijn moeilijke karakter wel eens de oorsprong zou kunnen vormen van het NSB-lidmaatschap van die buurman.

Tags:     oorlog   |   verzet   |   vrijheid